Toen ik net begon als redacteur, vond ik kritiek leveren moeilijk. Dat had voor een deel met mijn eigen onzekerheid te maken, denk ik. Wie was ik om te bepalen of iets goed of fout was? Je kunt wel stellen dat ik toen een ‘zachte heelmeester’ was.
Vorig jaar maakte ik een proefredactie voor een schrijfster die had aangegeven dat er ‘niet meer dan wat punten en komma’s’ verbeterd hoefden te worden in het door haar toegestuurde stuk tekst. Ik constateerde dat ze niet helemaal gelijk had. Om te beginnen gebruikte ze behoorlijk gedateerde woorden en begrippen en vond ik het geheel vreselijk oubollig. Daarnaast klopte er niet veel van de chronologie.
Ik ging aan het werk en had een uur later de proefredactie af. Daarin legde ik op een respectvolle manier uit wat er volgens mij aan de tekst schortte. Die stuurde ik met mijn offerte naar de auteur. De volgende dag ontving ik een lange e-mail van haar. Niet alleen weerlegde ze daarin élke wijziging die ik had aangebracht, ze gooide me ook voor de voeten dat ik blijkbaar geen verstand van zaken had. Ze schreef: ‘Een bevriende Neerlandicus vond het een geweldig verhaal! En jij mag het dan enigszins gedateerd vinden, mijn doelgroep leest dit graag.’
Ik was nogal verbaasd. Smaken verschillen, daar ben ik me óók bij het redigeren van bewust. Maar in het geval waarin een verhaal gewoon niet lekker loopt en chronologisch niet goed in elkaar zit, gaat het niet over smaak. Ik liet haar lange betoog even rusten, keek er de volgende dag nog eens naar en besloot toen dat ik iemand die geen enkele vorm van kritiek kan verdragen niet van dienst kon zijn.
Natuurlijk gebeurt het weleens dat een auteur het op bepaalde punten niet met mijn zienswijze eens is. Dat vind ik niet erg; sterker nog: het is fijn als een auteur met me meedenkt. Bovendien beschouw ik kritiek op mijn werk ook als iets positiefs; ook ik leer ervan.
Met de jaren namen mijn ervaring en zelfvertrouwen toe en leerde ik dat je van kritiek alleen maar groeit. Waar ik vroeger als redacteur heel omzichtig te werk ging, ben ik nu niet meer bang om een proeftekst of een manuscript zeer kritisch na te kijken. Zachte heelmeesters maken immers stinkende wonden? Mijn opdrachtgevers zijn me dankbaar voor mijn scherpe blik:
Maar ze kijkt verder dan dat, Christien begreep meteen mijn manuscript, verbeterde met respect voor mijn eigen schrijfstijl en gaf leuke en bemoedigende commentaar tussendoor.
Catherine Ossemerct
Ik ben me er zeer van bewust hoe spannend het is om je werk aan een redacteur toe te vertrouwen. Maar wees gerust: ik zal je werk nooit ‘afbranden’. Ik maak voordat ik een offerte uitbreng bovendien altijd een proefredactie, zodat je kunt kennismaken met mijn manier van werken. Mocht je toch nog twijfelen: hier vind je wat Catherine en andere opdrachtgevers over mij zeggen.